Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli :

Ergin dişinin kabuğu ovalimsi yuvarlak şekilde ve kubbelidir. Rengi, beyazımsı krem renginden koyu kül rengine kadar değişir. Koyu yeşil veya siyahımsı olan larva kabuğu(=exuvia), dişi kabuğunun kenar kısmında veya dışına taşmış durumdadır. Kabuk boyu 2-2.5 mm’dir. Ergin dişinin vücudu, oval şekilde olup, koyu eflatun veya mor renktedir. Erkek, pembemsi eflatun renkte, 1 mm uzunluğunda, narin yapılı ve bir çift kanatlıdır.

 

Yumurta, koyu eflatun veya mor renkte olup, düzgün oval biçimindedir. Yumurtalar, dişinin kabuğu altında, birbirleri üzerine yığılmış bir şekilde dururlar.

 

Yumurtadan çıkan ve hareketli olan larva, basık oval görünümlü ve eflatun renklidir. Bu dönemin sonlarına doğru genç larvanın üzerinde, mum salgılarından oluşan kabuk örtüsü meydana gelerek hareketsiz dönem başlar.

 

Zeytin kabuklubiti, kışı olgun dişi döneminde geçirir. Yumurtalarını, o yılın iklim koşullarına göre, nisan ayının ilk yarısı veya mayıs ayının ilk haftasında bırakmaya başlar. Yumurtlama, 2 aya yakın süre devam eder. Mayıs ayı ortaları veya sonlarına doğru görülen hareketli larvalar; dallara, yaprak ve meyvelere giderek, kendilerini uygun bir yere tespit eder ve beslenmeye başlarlar. İkinci döle ait yumurtalar, temmuz ortaları veya sonlarında görülür. İkinci dölün erginleri genellikle kışlamaya çekilir. Zararlı yılda 2 döl verir.

 

Zeytin kabuklubiti, zeytin ağaçlarının gövde, dal, sürgün, yaprak ve meyvelerinde zarar yapar (Resim 23). Bitki özsuyunu emerek ağaçları zayıflatır, verimlerinin azalmasına ve kurumalarına neden olur. Bunu yanı sıra, zararlının zeytin daneleri üzerinde beslenirken salgıladığı toksik madde sonucunda, 3-4 mm çapında kırmızı ve mor lekeler ve deformasyonlar meydana gelmektedir. Özellikle salamuralık çeşitlerde meyvelerin kalitesi düşmekte ve önemli ekonomik kayıplar meydana gelmektedir.

 

Konukçuları :

Zeytin kabuklubiti, polifag bir zararlıdır. Ülkemiz-de zeytin, elma, şeftali, kiraz, vişne, erik, kayısı, yeni dünya, muşmula, ahlat, üvez, ceviz, bağ, kestane ve süs bitkilerinde zararlıdır.

 

Doğal düşmanları :

Zararlının ülkemizde bugüne kadar saptanan doğal düşmanları önem sırasına göre aşağıda verilmiştir.

 

Parazitoitler :

Aphytis maculicornis (Masi) (Hym.:Aphelinidae)

Aphytis proclia (Walker) (Hym.:Aphelinidae)

Aphytis mytilaspidis (Le Baron) (Hym.:Aphelinidae)

Aspidiophagus citrunus (Hym.:Aphelinidae)

 

Avcı böcekler :

Chilocorus bipustulatus (L.) (Col.:Coccinellidae)

Exochomus quadripustulatus (L.) (Col.:Coccinellidae)

Cybocephalus fodori (E.Y.) (Col.:Cybosephalidae)

Symnus apetzi Mulz. (Col.:Coccinellidae)

Lestodiplogis sp. (Dip.:Cecidomyiidae)

Pullus sp. (Col.:Coccinellidae)

Typhlodromus sp. (Acarina:Phytoseiidae)

Ambyliseius sp. (Acarina:Phytoseiidae)

Allothrombium sp. (Acarina:Trombidiidae)

Mücadelesi :

 

a) Kültürel önlemler

Zeytin kabuklubiti, genellikle nem oranı yüksek sahil kesimleri ile sulanan bahçelerde yer alan ve yeşil sofralık olarak değerlendirilen zeytin çeşitlerini daha çok tercih eder. Bunun yanı, sıra tozlu yol kenarları, sık olarak tesis edilmiş, budama ve aralama yapılmayan, güneşlenmenin ve hava akımının az, orantılı nemin yüksek olduğu, etrafı kapalı çukur bahçelerde zararlı yoğunluğunun yüksek olduğu bilinmektedir.

Bu nedenle, kuruyan dallar kesilmeli, ağaçların havalanması ve güneşlenmesi için budama ve aralama yapılmalı, toprak işlemesi, sulama ve gübrelemeye önem verilmeli, fazla sulamadan kaçınılmalıdır.

 

b) Biyolojik mücadele

Zeytin kabuklubitinin doğal düşmanları, zararlı popülasyonunu sınırlayıcı öneme sahiptir. Bunlar, özellikle ilk döle ait ergin dişi ve ikinci döle ait ikinci dönem nimfler üzerinde oldukça etkilidir. Bu durum göz önüne alınarak, zararlıya karşı yapılacak mücadelelerde, önce parazitlenme durumları saptanmalı ve gerekiyorsa ilaçlı mücadeleye karar verilmelidir. Eğer %50 gibi yüksek parazitlenme varsa, ikinci döle karşı kimyasal mücadele yapılmamalıdır.

 

c) Kimyasal mücadele

Zeytin kabuklubitinin yaprak ve sürgünlerde zarar yapan birinci dölüne karşı, çok yüksek popülasyonların dışında, ilaçlama yapılmama-lıdır. Böylece, bu dönemde zarar yapan Kara koşnil ve Zeytin sineği gibi zararlılara karşı da ilaçlama yapılmadığı için, bahçedeki doğal düşman-lar korunmuş olacaktır.

 

Zararlının ikinci dölünde ise, bahçedeki zararlı yoğunluğu ve parazitlenme oranı göz önüne alınmalıdır. Zararlı yoğunluğunun yüksek, parazitlenme oranının da %50’den düşük olduğu bahçelerde, larvalara karşı kimyasal mücadele yapılmalıdır. Bunun için, temmuz sonu ağustos başlarından itibaren, yumurtalı dişiler kontrol edilecek ve yumurtaların %50’sinin açıldığı (ikinci döl ergin oranının %70-80’i bulduğu) zaman, ilaçlama yapılacaktır. İlaçlamalarda, olabildiğince seçici ilaçlara ağırlık verilmelidir.

Etkili Madde Adı ve Oranı	Form. Tipi	Doz (Preparat/ hl su)	A ç ı k l a m a
Öncelikli olarak tavsiye edilen ilaçlar
İkinci derecede tavsiye edilen ilaçlar
Malathion , 190 g/l	EC	500 ml	- Yaprak ve sürgünlerde zarar yapan birinci dölüne karşı ilaçlama yapılmamalıdır. - Meyve dölünde, parazitlenme-nin %50’nin altında olduğu bahçelerde, yumurtaların %50’si açıldığı zaman ilaçlama yapılır.
Malathion , 650 g/l	EC	150 ml

Tablo 5: Zeytin Kabuklubiti Mücadelesinde Kullanılan Etkili Maddeler ve Dozları

 

Yazının Devamını Görebilmek İçin Burayı Tıklayınız...>>>