Merkezi İsrail’de bulunan Fransız şirketi Hazera, Türkiye’de nesli tükenmekte olan tohumları, Hazera Trophy Projesi kapsamında, ziraat fakültesi öğrencileriyle keşfedecek.

Türkiye’de kalifiye ziraat mühendisi yetiştirmek üzere, Akdeniz Üniversitesi’nde açtığı Hazera Akademi, ilk mezunlarını verdi. Türkiye’nin tarım potansiyeline güvenen şirket, Hazera Trophy Projesi ile de ziraat öğrencilerine yarışma yoluyla, tükenmekte olan bitkilerin tohumlarını bulmaları için fırsat sunacak.
Yenilikçi ıslah yöntemleri, sebze ve hibrit tohum üretimi ile pazarlama konularında faaliyet gösteren Hazera Tohumculuk, yaptığı Ar-Ge çalışmalarıyla, tüketicinin bundan beş yıl sonraki yeme eğilimlerini öngörmeyi de hedefliyor.
‘Türk tarımına güveniyoruz’
Hazera Tohumculuk Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Robert Sevil, Türk çiftçisinin hayatında farklılık yarattıklarını söyleyerek; Çin, ABD, İspanya, İsrail ve Türkiye’de şirketlerinin olduğunu belirtti. Sevil, “Şirketlerin toplam cirosu, 660 milyon Euro. Sebzede ise 1.3 milyon Euro ciroya sahibiz. Cironun yüzde 25’ini AR-GE çalışmalarına ayırıyoruz. Türkiye’deki cironun bu yıl 7 milyon Euro olması bekleniyor. Geçen sene 3.5 milyon Euro’ydu” dedi. Hazera Tohumculuk Türkiye Genel Müdürü İsmail Özel ise 2 bin 500 çiftçiyle çalıştıklarını kaydetti.

Türkiye’nin tarım Tohum sektörü, 1980’li yıllara kadar tamamen kamuya bağlı iken, gerek IMF ve Dünya Bankası politikaları, gerekse yüksek tohum fiyatları nedeniyle, bu alandaki AR-GE çalışmaları yavaş yavaş özel sektörün eline bırakıldı. Hibrite 100 milyon dolar harcıyoruz Türkiye’nin de dahil olduğu birçok ülke, hibrit tohumlarını ABD, Hollanda, Fransa ve İsrail gibi ülkelerden ithal ediyor. Hibrit tohum ithali için ise Türkiye 100 milyon dolar para harcıyor.

Gaste, 13 Mayıs 2008

SEDA BAŞTUĞ
seda.bastug@gaste.biz

Bayram değil, seyran değil?

Çoğu tarlamızda yabancı tohum şirketlerinin ürettiği tohumlar ekiliyor. Bu tohumların kilosu altından bile pahalı ama kısır. Yani bir sene ekiyorsunuz, bundan çıkan tohumu ektiğinizde hiçbir şey çıkmıyor. El mahkum, yabancı şirketten pahalı tohumları tekrar tekrar alıyorsunuz.

Bu yabancı tohumların satılabilmesi için çiftçilerimizin kendi tohumlarını ayırma geleneği yok edildi. Daha fazla ürün veriyor, daha dayanıklı oluyor denerek çiftçimize yabancı tohumlar pazarlandı. Çoğu çiftçimiz bu tuzağa kandı; atadan kalma tohumlarını kaybetti.

Oysa, o atadan kalma tohumları çok değerliydi. İçinde Allah vergisi şifalı özellikleri olan, lezzeti, kokusu yerinde ürünler alınıyordu bu tohumlarla. Geleneksel, doğal tohumdan büyüyen ürün, insanın bağışıklık sistemini sağlam tutuyordu ve daha az hastalanıyorduk. Bugün kısır tohumlarda şifalı özellikler yok. Koflar. Kof şeyler yiyen insanlar da kof.

Tohuma patent

Bir yandan da, tohumlar veya tohumların içlerindeki bazı genler yabancı tohum şirketleri tarafından sahipleniliyor. Yani, ticari patentleri alınıyor. Mesela sizin babadan kalma pembe domatesinizi yabancı bir tohum şirketi alıyor. Bunun tohumlarının veya bir geninin patentini alıyor. Sonraki senelerde siz babadan kalma tohumunuzu ektiğinizde, o şirketin malını para vermeden kullanmış (çalmış) sayılıyorsunuz. Kanunlar karşısında suçlu duruma düşüyorsunuz.

Seçkinlere seçkin ürün

Kitlesel tüketim için, şifalı özelliği olmayan, plastik kıvamında, sudan ucuz ve “kısır” sebze meyve üretiliyor. Veya kitlelere tavuk geni aşılanmış transgen domatesler yediriliyor. Bu kadar gen karmaşası içinde gelecekte insanın ve diğer canlıların genlerinde neler olabileceği kestirilemiyor.

Kendilerini seçkin sayan insanlarsa özel tarlalarında doğal tohumları ekip biçiyor, bunlarla besleniyorlar. Aydın Doğan’lar, Koç’lar sizin yediğiniz sebzeyi mi yiyor sanıyordunuz?

Özel şirketler devri

Burada devlet babanın payı yadsınamaz. IMF ve Dünya Bankası politikalarıyla tarım bir yerlere sürükleniyor. Mesela, devlet üniversitelerde tarımla ilgili AR-GE çalışmalarını desteklemeyi bırakıyor. Tohumla ilgili TİGEM gibi kamu kuruluşları kapanıyor. Yabancı tohum şirketlerine kanunlar eliyle büyük yetkiler veriliyor. Çiftçimiz, özellikle küçük ölçekli üretim yapan çiftçimiz tohum şirketlerine oyuncak ediliyor.

Doğal tohum en değerli mülkümüz

Bizim yavaş yavaş kaybettiğimiz geleneksel tohumlarımızın değeri aslında küçük bir zümre tarafından gayet iyi biliniyor. Bu insanlar pazarlardan, köylerden doğal tohumlarımızı topluyorlar. Organize bir şekilde tohumlarımızla ilgileniyorlar.

Şimdi de Hazera, İsrailli bir Fransız şirketi olarak giremeyeceği köylerimize genç üniversite öğrencilerimizi salıyor. Elimizde kalan en değerli hazinemizi istiyor…