Sert çekirdekli meyveler grubuna girer. Olgunlaşmış ve kurutulmuş bademlerde dış yeşil kabuk kuruyarak, kendiliğinden sert kabuktan ayrılır.Badem çeşitli şekillerde tüketilen bir meyve türüdür.ert çekirdekli meyveler grubuna girer.
A. Çerez olarak tüketim
- Çağla badem
- Taze iç badem
- Kavrulmuş badem (tuzlu, tuzsuz)
B. Şekerleme, çikolata, pasta endüstrisinde tüketim
C. Diğer kullanım alanları: Badem yağı, kozmetik ve ilaç endüstrisi
Bademler, kabuk özelliklerine göre 4’e ayrılır.
El bademleri : El ile kolayca kırılırlar. Randıman yüksektir. Bazı çeşitlerde üst kabuğun dökülmesi veya karın kısmında açıklık bulunması sakınca olarak kabul edilmektedir.
Diş bademleri : Diş ile kolay el ile zor kırılırlar. Randıman yüksek olabilir. Saklanmaları el bademlerine göre daha kolaydır.
Sert bademler : Çekiçle kolay, diş ile zor kırılırlar. Bunlarda da iç randımanı taş bademlere göre genellikle daha yüksektir. Randımanları geniş bir dağılım gösterir. Kolay saklanırlar, kuşlardan zarar görmezler.
Taş bademleri : Kabuk ancak çekiçle kırılır. Randıman % 35’den daha azdır. Bazı çeşitler ticari yönden önemsizdir.
Ticari açıdan iyi bir badem çeşidinde bulunması gereken özellikler şunlardır:
1. Ağacın gelişmesi kuvvetli olmalıdır
2. Ağaçlar bol miktarda çiçek açmalıdır.
3. Çiçeklenme geç olmalıdır.
4. Diğer ticari çeşitlerle döllenebilmelidir.
5. Bol ve kararlı ürün vermelidir.
6. Meyveler aynı zamanda olgunlaşmalıdır.
7.Kolay hasat edilmeli, ancak rüzgar etkisiyle kolayca dökülmemelidir.
8.Yeşil kabuk kolay kavlamalıdır.
9. Çift ve ikiz badem oranı düşük olmalıdır.
10. Dış koşullara, hastalık ve zararlılara dayanıklı olmalıdır.
Kabuklu Bademde Aranan özellikler:
1. Kabuk ne çok sert ne de çok yumuşak olmalıdır. Sert ve taş bademler kolay saklanabildikleri halde randıman düşüktür. El ve diş bademler daha zor saklanır.
2. Karın kısmında açıklık bulunmaması: Bazı el ve diş bademlerinde karın kısmı değişik oranlarda açıktır. Bazılarında ise karın kapalıdır. Bu durum seleksiyonda önem taşır.
3. Kuş zararının olmadığı yerlerde ince kabuklu el ve diş bademleri tercih edilir.
4. El ve diş bademlerinde, kabuğun delikli üst tabakası kendiliğinden alt tabakadan ayrılıp dökülür. Bu durum, kabuklu badem pazarlamada sorun yaratır.
İç Bademde Aranan özellikler:
1. İrilik ve şekil: Şekil, endüstride kullanım alanını belirler.
İrilik 100 gr.’daki iç badem sayısı
Küçük 90-100
Orta irilik 80-90
İri 70-80
Çok iri 60-70
2. Renk: Geniş ölçüde kalıtsal yapıya bağlıdır. Açık renk iyidir.
3. İç zarın yüzeyinin düzgünlüğü: Kırışıklık istenmez.
4. İç zarın yüzeyinin tüylülüğü: Çok tüylülük kaliteyi düşürür.
5. İç randımanın yüksek olması.
6. Çift ve ikiz badem oranının düşük olması.
Çift oranı %0-5 olursa iyidir. Bu oran %5-10 olursa, çeşidin geç çiçeklenme gibi diğer niteliklerinin üstün olup olmamasına göre değerlendirilir.
Kaynak:Tarım Kütüphanesi