Ülkemizde son yıllarda kuru fasulye tarımına uygun Şehirali-90(Horoz-Bodur), Yunus-90(Horoz-Bodur),Göynük -98(Horoz-Bodur), Akman-98(Dermason- Yan sarılıcı) gibi bazı çeşitler geliştirilmiştir.Buna karşın günümüzde hala populasyon karekterindeki yerel çeşitlerin tarımı yaygın bir şekilde yapılmaktadır.

Kuru fasulye üretimi için ekim, Orta Anadolu bölgemizde Nisan ayının son haftasından Mayıs ayı başlarına, Doğu Anadolu da Mayıs ayı ortalarından Haziran ayı başlarına kadar, kıyı bölgelerde Mart ayı içerisinde yapılmalıdır.

Fasulye sıraya veya ocak usulü şeklînde ekilebilmektedir. Bodur ve yarı sarılıcılarda sıraya ekim yöntemi uygulanır. Ekimde sıra arası, çeşit ve yetiştirme koşullarına göre 40-60 cm, sıra üzeri 5-15 cm arasında değişmektedir .Ekimde en uygun bitki sıklığı bodur tiplerde m2 de 20-25 bitki,yarı sarılıcılarda m2 10-15 bitkidir. .Türkiye de değişik bölgelerde yapılan araştırmalarda, bodur çeşitlerde 40x5 cm( Şehrali, 1980) ve 40x10 cm( Özcan ve Özdemir,1996.,Akdağ ve Tayyar, 1995) en uygun ekim sıklığı olarak saptanmıştır.

Fasulye sıraya pulluk çizisine ekilebileceği gibi, mısır ve pamuk mibzerleri ile de sıraya ekilebilir. Fasulye yurdumuzda serpme olarak da ekilmektedir. Bu durumda çıkışlar yeknesak olmadığı gibi fazla tohumda kullanılmaktadır.Özellikle sebze üretimi amacıyla fasulye ekim yöntemi "ocak" usulü ekimdir. Sıra arası 70-80 cm, sıra üzeri 25-30 cm olacak biçimde 10-15 cm çapında açılan ocaklara 4-5 tohum atılır. Çıkıştan sonra ocaklarda seyreltme yapılır. Ocak usulü ekim, sırık fasulyelerde uygulanır.

Fasulye ekiminde iri tohumlar özellikle hafif kumlu topraklarda daha derine, küçük tohumlar ağır topraklarda yüzeye yakın ekilmelidir. Ekim derinliği hafif topraklarda ve iri tohumlarda 5-10 cm, ağır topraklarda ve küçük tohumlarda 3.0 - 5.0 cm arasındadır.

Tohumluk miktan çeşidin bodur veya sarılıcı olması, ekim sıklığı, ekim yöntemi ve tohum iriliğine bağlı olarak değişmektedir. Sıraya ekimde küçük tohumlu çeşitler 6-7 kg/da, orta büyüklükteki çeşitler 7-10 kg/da, büyük tohumlu çeşitlerde ise 10-12 kg/da tohumluk kullanılmaktadır.

Bir baklagil bitkisi olan fasulye, köklerindeki nodüller ile havanın serbest azotundan yararlanması nedeniyle, bakteri ile tohumlar aşılandığında veya daha önceden o toprakta fasulye tarımı yapılmış ise, fazla bir azotlu gübrelemeye gerek yoktur. Köklerdeki nodüllerin aktif hale gelinceye kadarki dönemde bitkinin gereksinimin karşılanması için 2-3 kg/da saf azotun taban gübresi olarak verilmesi yeterlidir.Aksi takdirde fide döneminde 8-10kg/da ilave saf azot gübresi uygulanmalıdır. Ayrıca ekimle birlikte 6-7 kg/da P2O5 uygulanmalıdır. Gübreleme ekim öncesi, toprak hazırlığı sırasında veya en iyi yöntem olarak tohum sıralarının 3-5 cm uzağına ve tohum derinliğinin 4-5 cm altına bant a uygulanmalıdır. Gübrenin tohumla birlikte aynı sıraya verilmesi çimlenmeyi olumsuz etkiler. Üst gübrelemeye gerek yoktur. Konya'da yapılan çalışmalarda 8 kg/da P2O5 uygulamasının ekonomik olduğu saptanmıştır (Alptürk,1983).

Fasulye 4-5 yapraklı iken el veya kaz ayağı tipi aletlerle çapalanır.Bu şekilde hastalıklara karşı toprağın havalanması sağlanır.Aym zamanda topraktaki bakteri çalışmasına olumlu etkide bulunmuş olunur.Fasulye tarımında, çimlenme döneminde gerekiyorsa sulama yapılır. Çıkıştan sonra fide döneminde kök ve gövde çürüklüğüne neden olmayacak şekilde, çiçeklenmeye kadar 1 veya 2 kez sulanmalıdır. İklim ve toprak koşullarına bağlı olarak çiçeklerime döneminde ve tohum oluşturma döneminde 2-3 kez sulamaya gereksinim gösterebilir. Fasulyenin toplam 300-500 mm suya gereksinimi vardır. Fasulyede karık yada yağmurlama sulama yapılır.

Sulamada hastalıkların ortaya çıkmaması için suyun göllenmesi önlenmelidir. Sulamanın yeterli olmaması çiçek sayısı ve bakla tutmayı ve tane iriliğini azaltmaktadır.

Hasat baklaların saranp,tanelerin iyice sertleştiği zaman yapılmalıdır..Erken hasatta tohumlar büzülmüş olarak kalır. Geç hasatta baklalar çatlar ve tohumlar dökülür.Hasat elle yolunarak veya biçilerek yapılır. Hasat edilen bitkiler tarlada birkaç gün bırakılarak kurutulur.Harman ülkemizde sopalarla dövülerek veya küçük traktörlerle üzerinden geçilerek yapılır. .Ancak bu uygulamalar tanelerin kırılmasına ve çimlenme yeteneğinin kaybolmasına neden olur.Gelişmiş ülkelerde hasat-harman kombine makinelerle yapılır. Bu durumda tanedeki nem oram % 18-20 olmalıdır.Baklalann çatlamaması için hasat sabahın eken saatlerinde hava nemli iken yapılmalıdır.

Harmandan sonra elde edilen üründe olgunlaşmamış, buruşuk,böcek zararı olan taneler,kırık taneler,taş,toprak parçaları temizlenir. Temizlenen fasulye taneleri uygun koşullarda depolanırsa uzun yıllar besleme değeri ve canlılıklarını korur.Fasulye için uygun depolama koşulları tanedeki nemin % 14 ün,depolama sıcaklığının 10 C°nin üzerine çıkmadığı ve depo hava neminin % 65 in üzerine çıkmadığı durumlardır.Bu durumda 1 yıl süreyle tohumlar iyi bir şekilde saklanabilir Depolama sıcaklığı.depo nemi ve tane nemi yukarıda belirtilen sınırların altına düştükçe fasulye tohumlarını 6-7 yıl kadar canlılıklarını kaybetmeden saklamak mümkündür.Düşük nem tanede solunumun çok az düzeylerde olmasını sağlar.Solunum fazla olursa tanelerde çürüme ve küflenme ortaya çıkar.

Fasulyede tane verimi çeşit, iklim ve toprak koşullarına göre 100-400 kg/da arasında değişir.

YAZININ DEVAMINI GÖREBİLMEK İÇİN BURAYI TIKLAYINIZ...>>>