KAYISILARDA YAPRAKDELEN (ÇİL) HASTALIĞI

(Coryneum beijerinckii Oud.)

 

 TANIMI VE YAŞAYIŞI

Etmenin miselyumu bölmeli, silindirik, kalınlığı değişik çaplarda ve eklemlidir.

Konidioforlar kısa, konidiler uzun elips şeklinde, enine 2-5 bölmeli ve parlak sarı-açık kahverengindedirler. Fungusun eşeysiz üremesi miselyumun az farklılaşmasıyla oluşan konidioforlar üzerinde veya yapraklarda, meyvelerde ve sürgün yaralarında oluşan aservuluslarla olmaktadır. Fungus kışı genellikle tomurcuk ve dallarda miselyum ve konidi halinde geçirir.Primer enfeksiyonlar konidilerle gerçekleşir ve hastalanmış tomurcuklar ile kanserler sürekli enfeksiyon kaynaklarıdır. Genç sürgün yaraları ve yapraklar ise sekonder enfeksiyon kaynaklarıdır. Etmen yaşam çemberini tüm yıl hasta tomurcuklarda sürdürmektedir.

 

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK Ö NEMİ VE YAYILIŞI

Hastalık kayısı ağaçlarının yaprak, meyve, tomurcuk ve genç dalları üzerinde belirti oluşturur.

Yaprak üzerinde oluşan lekeler ilk önce 1 mm çapında, yuvarlak, yağ lekesi görünümünde olup zamanla kenarları kırmızımtırak orta kısımları koyu kahverengine dönüşebilir. Bu lekeli kısımlar sonradan dökülür ve yaprakta delikler oluşur. Bazen birbirine bitişik lekeler birleşip dökülürler ve çapı 1 cm’yi bulan delikler görülür. Etmen yaprak saplarını da enfekte etmektedir.

 

Meyve üzerindeki lekeler 1-2 mm çapında, yuvarlak ve dağılmış şekildedir. Ancak bazen, lekelerin birleşerek sıvama şeklinde meyve yüzeyini kapladığı görülür. Lekelerin ortaları koyu, etrafı açık kırmızımsı renktedir, zamanla ortası gri, kirli beyaz, çevresi koyu kırmızı, koyu kahverengi veya siyaha dönüşmektedir. Meyve lekelerindeki kahverengi orta kısım çöküktür. Fungus tomurcuklarda da zarar oluşturmaktadır. Sonbahar ve kışın enfekte edilen tomurcuklar ilkbaharda uyanma başlayınca sağlam tomurcuklardan ayırt edilebilir. Bu tomurcuklar dokunulunca dökülmemektedir. Başka nedenlerle ölmüş olan tomurcuklar ise

küçük bir dokunmayla dökülmektedir. Fungus sürgünler üzerinde yuvarlak, kahverengi-kırmızı renkte lekeler oluşturur.

 

Genç sürgünlerde oluşan lekeler kısa sürede zamk çıkararak küçük kanser yaralarına dönüşürler. Hastalık yapraklara, tomurcuklara, sürgünlere zarar vermekle meyvenin kalite ve

kantitesini düşürmektedir. Lekeli meyvelerin pazar değeri yoktur ve hastalığın verim üzerinde % 30-60 düşüşe neden olduğu belirlenmiştir. Yapraklar belirtilerin oluşmasından 5-10 gün sonra dökülmeye başlar. Yapraklardaki delinme nedeniyle asimilasyon alanında % 20 azalma söz konusudur. Enfeksiyonlarda önemli rol oynayan konidiler az veya çok zamk içindedirler. Bu zamk salgısının erimesi için suya gereksinim olacağından hastalığın yayılması ve yeni enfeksiyonların oluşması için yağmur yağması koşuldur.

 

KONUKÇULARI

Kayısı, şeftali, kiraz, vişne, badem, erik ve karayemiştir.

 

MÜCADELESİ

 

Kültürel Önlemler

Sonbaharda hastalıklı tomurcukları bulunduran dallar sağlam kısımdan budanıp, yakılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama Zamanları

1. İlaçlama: Sonbaharda, yaprak dökümünden hemen sonra,

2. İlaçlama: İlkbaharda çiçek tomurcukları açılmadan önce, (Pembe çiçek tomurcuğu döneminde),

3. İlaçlama: Meyvelerde çanak yaprağı ve erkek organ tablası meyvenin ucuna sıyrılırken yapılmalıdır.

 

 

Kullanılacak ilaçlar ve dozları

Etkili Madde Formülasyonu Dozu ( Preparat)

Adı ve Oranı 100 lt. suya

Bakır sülfat %98 + Sönmemiş kireç Bordo bulamacı 2 kg + 1 kg (Dormant dönem)

Bakır sülfat %98 +Sönmemiş kireç Bordo bulamacı 1 kg + 500 g (Normal dönem)

Bakır oksit %50 W.P. 800 g (Dormant dönem)

Bakır oksit %50 W.P. 400 g (Normal dönem)

Bakır oksiklorür %50 W.P. 800 g (Dormant dönem)

Bakır oksiklorür %50 W.P. 400 g (Normal dönem)

Captan %50 W.P. 300 g

1. İlaçlamada, % 2'lik Bordo bulamacı veya hazır bakırlı fungisitlerden birisi % 0.8 dozunda,

2. İlaçlamada, % 1'lik Bordo bulamacı veya hazır bakırlı fungisitlerden birisi % 0.4 dozunda,

3. İlaçlamada, organik fungisitlerden birisi kullanılmalıdır.

Kullanılacak Alet ve Makinalar

İlaçlamalar yüksek basınçlı motorlu pülverizatörler ile yapılmalıdır.

İlaçlama Tekniği

İlaçlar tüm bitki aksamını kaplayacak şekilde uygulanmalıdır.
Kaynak: Isparta Tarım

Isparta Tarım İl Müdürlüğü