Birinci Aşama:
Bir yerlesim biriminde, tarimsal faaliyette bulunmak amaciyla kooperatif kurmak için en az 7 çiftçiden olusan bir kurucu heyet teskil edilir.
• Müteşebbis heyette yer alan çiftçilerin imzasını taşıyan ve tarımsal kalkınma kooperatifi kurma talebini belirten dilekçe ile ikametgah belgeleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl Müdürlüğüne intikal ettirilir.
• Bakanlık İl Müdürlügü’nce teskil ettirilen etüt komisyonu tarafından kooperatifin kurulacağı yerleşim birimi/birimlerinin dogal kaynak ve tarımsal potansiyeli, coğrafi, sosyo-ekonomik durumuna ilişkin mahallinde yapılan tetkik ve değerlendirmeler ile Destekleme Şube Müdürlüğü’nün kooperatifin kurulup kurulmayacağı hususundaki görüş ve tekliflerini (müspet/menfi) içeren “Kuruluş Etüt Raporu” düzenlenir. Bakanlık İl Müdürlüğü kuruluş etüt raporunu müspet bularak, kooperatifin kuruluşunu uygun görmesi halinde, “Etüt Tebliğatını” onaylar.
•Bakanlık İl Müdürlügü’nce kooperatife kuruluş ön izni verildiğini belirten “Etüt Tebligatı” ile kuruluş işlemlerini esas alan anasözleşmeler İlçe Müdürlüğüne veya Geçici Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilir.
İkinci Aşama-Noter...
• Anasözleşmeler doldurulmadan önce, kurucu heyette yer alan kurucu ortaklar, kooperatif kuruluş işleminin tescil ve ilanı ile kuruluş genel kurulu toplantısına kadar görev yapmak üzere”Geçici Yönetim Kurulu” üyelerini belirler. Bu üyelerin ve sonradan seçilecek yönetici ve denetçilerin 3. dereceye kadar (bu derece dahil) akraba olmamaları gerekir.
• Anasözleşmelerin kurucu heyet tarafından doldurulması için boş bırakılan yerler etüt raporundaki bilgileri teyit edecek şekilde ve usulüne uygun doldurulur ve noter huzurunda imza edilir.
• Her bir kurucu ortak tarafından taahhüt edilen sermayenin (en az ¼’ü olmak üzere) peşin ödenen ortaklık paylarından oluşan kuruluş sermayesi , Geçici Yönetim Kurulunca emanete alınarak, bu husus bir tutanakla beyan edilir.
• Mevcut anasözleşmelere göre bir kurucu/ortak kooperatife girerken en az “100”pay taahhüt etmek zorundadır. Bir ortaklık payının değeri “1.-TL’dir.” Buna göre; bir kurucu ortak tarafından en az “100.-TL.” taahhüt edilmesi ve bunun ¼’ü olan “25.-TL’nin” peşin ödenmesi gerekir.
• Noter tasdikli anasözleşmeler, kuruluşta taahhüt edilen sermayenin peşin ödenen miktarını içeren kuruluş sermayesine ilişkin teslim tutanağı ve diğer belgeleri içeren kuruluş evraklari İlçe Müdürlüğüne verilir.
Üçüncü Aşama-Tescil aşaması...
.1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 3. maddesine göre kuruluş onayı alınır. Bakanlık İl Müdürlüğünün onayı ile kooperatife “kuruluş izni” verildikten sonra “kuruluş tebligatı” ile kuruluş şerhini taşıyan onaylı anasözleşmeler kurucu heyete intikal ettirilmek üzere İlçe Müdürlüğüne veya doğrudan kooperatif geçici yönetim kuruluna gönderilir.
• 1163 Sayili Kooperatifler Kanununun 3. ve 7. maddeleri geregince, Kooperatif geçici yönetim kurulunca tescil ve ilan ettirilir.Buna göre; kooperatif merkezinin bulundugu yerdeki Ticaret Sicili Memurluguna en geç (1) ay içerisinde müracaat edilerek kooperatifin tescili talep edilir.Tescil işlemi ile kooperatifin Ticaret Sicil Memurluguna sicil kaydı yaptırılarak anasözleşmelere tescil şerhi verilir. Aynı gün Mahalli Vergi Dairesinden vergi numarası alınır. Aynı Kanunun 3. maddesinde belirtilen hususların ilani için ilan beyannamesi tanzim edilir.
• Kooperatifin kuruluşuna ait sicil ilan beyannamesinde belirtilen hususların Ankara’da yayımlanan Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmesiyle kooperatifin kuruluşu tamamlanarak tüzel kişilik kazanmış olur.
• Kooperatifin kuruluş tescil ve ilanını içeren belgeler Bakanlık İl Müdürlügüne intikal ettirildiğinde, Geçici Yönetim Kurulunca emanete alınan kuruluş sermayesinin kooperatif adına bankada açılacak hesaba yatırılması için talimat verilir.
• Kuruluş ilanının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanmasını takip eden (1) ay içinde “Kuruluş Genel Kurul Toplantısı” yapılır. Kooperatifin asli Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleri seçilir.
Son Aşama
*Daha sonra Mahalli Ticaret Sicil Memurluğunun tescil şerhini taşıyan 1 adet tescilli anasözleşme ve kooperatif kuruluş ilanının yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nüshası ile kuruluş genel kurul toplantısının yapıldığına dair kuruluş genel kurul toplantısı bilgi formu tanzim edilerek Bakanlığımıza gönderilir.
*Ayrıca, 1163 Sayılı kooperatifler Kanunu, Yetki Devrine ilişkin Bakanlık Makamının 08.04.2004 tarih ve 246 sayı ile yürürlüğe giren Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerin Kuruluş İşlem ve Görev Talimatı ve Bakanlık Genelgelerine uygun olarak kooperatiflerin kuruluş işlemleri ile ilgili belgelerin kontrolleri Bakanlık İl Müdürlüğünce yapılır. Kuruluş işlemlerinde noksanlıklar varsa giderilir ve Bakanlık İl Müdürlüğünde oluşturulan arşivlerde kooperatif dosyalarında muhafaza edilir.