Tanımı ve Yaşayışı
• Dişileri armut şeklinde, erkekleri iplik şeklinde olan, gözle çok zor görülebilen canlılardır.
• Bitkilerin kökünde meydana getirdikleri irili ufaklı urlarla kolayca tanınır. Patates yumrusu üzerinde siğiller oluşturur.
• Bazen yumrularda hiçbir belirti görülmediği halde, bulaşıklık saptanabilmektedir. Sağlıklı görünen yumrular 4ºC’de 2-3 ay bekletildikten sonra, kabuk kısmında yine belirtisiz olmakla beraber, kesit alındığında Kök-ur nematodu dişilerinin doku içinde kahverengi bir hat halinde dizildiği görülmüştür. Beyazımsı renkte şişkin armut şeklindeki dişiler, bu urların içinde endoparazit olarak yaşar. Erkekleri iplik şeklindedir.
• Sıcaklık ve nem uygun olduğunda 3-6 haftada bir yeni döl oluşturur.
• Kışı urlu bitki kökü artıklarında veya toprakta yumurta veya larva halinde geçirir.
• Hafif yapılı toprakları sever. Toprak sıcaklığı 10oC’nin altına düşerse gelişemez.
• Bitki paraziti nematodların bitkilerde meydana getirdikleri belirtiler diğer zararlı organizmalardan ileri gelen belirtilere benzediği için mikroskop altında nematodu görmeden kesin kanıya gidilmemelidir. Nematodların küçük mikroskobik canlılar olması ve bitki paraziti nematod türlerinin birbirlerine çok benzemesinden dolayı kesin teşhis yapıldıktan sonra karar verilmesi önemlidir
Zarar Şekli
• Patates bitkisinin üzerinde meydana getirdiği urlar nedeniyle yumrular pazar değerini kaybeder.
• Kökteki urlanmalar nedeniyle, bitkinin topraktan su ve besin alımı kısıtlanır. Üst aksamda gelişme geriliği ve sararma Yapraklarda sararma ve meyve silkmeleri olur. Gelişme yavaşlar ve durur. Bitki kuruyabilir.
• Bulaşık bitkilerde besin elementi eksikliğine benzer belirtiler görülür.
• Fungus, bakteri gibi diğer hastalık etmenlerine giriş kapısı oluşturur.
Mücadelesi
Kültürel Önlemler
• Temiz toprağa, temiz fide dikilmelidir.
• Bulaşık alanlardaki bitkiler uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir.
• Ekim-dikim öncesi seranın boş kaldığı yaz aylarında 6-8 haftalık bir solarizasyon uygulanmalıdır.
• Sulama suyu temiz olmalıdır.
• Varsa dayanıklı çeşit kullanılmalıdır.
• Bulaşmanın fazla olduğu alanlarda, solarizasyonun yanısıra nematositle boş saha ilaçlaması da yapılmalıdır.
• Konukçusu olmayan bitkilerle tarlada 3-4 yıllık münavebe uygulanmalıdır.
Yasal Önlemler
• Kök-ur nematodları iç ve dış karantinaya tabi olan nematodlardır.
• Bağ ve fidanlık tesis edilecek alanlardan toprak örnekleri alınarak ilgili laboratuarlarda Kök-ur nematodları yönünden analiz yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
• Patateste Kök-ur nematodlarına karşı Ülkemizde ruhsatlı bir ilaç bulunmamaktadır.