Tanımı ve Yaşayışı
• Türlere göre renkleri farklılık göstermekle birlikte, erginlerin renkleri genel olarak gri ile siyah arasında değişir.
• Vücutları uzun ve yassı olup arkaya doğru incelme gösterir. Üst kanatları uzunluğuna çizgili ve noktalıdır. Boyları 8–10 mm’dir.
• Ters çevrildiklerinde veya sıçramaları sırasında “çıt” diye ses çıkarırlar. Bu nedenle bunlara “çıt-çıt” böcekleri denilmektedir.
• Larvalar saman sarısı renkte, ince uzun ve silindirik ve sert yapıda olup vücut halkaları belirgindir.
• Dokunulduğunda sert hareketlerle kıvrılırlar.
•Tel kurtları kışı larva ve ergin durumunda geçirirler.
• Larvalar kışı toprak derinliklerinde, erginler ise çoğunlukla toprak içinde oluşturdukları hücre içinde, ot yığınları altında veya gizlenmelerine elverişli başka yerlerde geçirirler.
• İlkbaharda larvalar toprak yüzeyine yaklaşarak beslenirler.
Zarar Şekli
• Erginler bitki yapraklarında beslenirlerse de önemli zararları görülmez. Larvalar bitkilerin toprak altı organlarına saldırır. İnce olan mısır köklerini koparırlar, kalın köklerde ve toprağa yakın ana gövde içinde galeriler açarak beslenirler.
• Bu şekilde zarar gören bitkiler kolayca kurur. Yoğun bulundukları yerlerde zararları çok fazla olup, bazı mısır tarlalarında bu zarar %80’e kadar yükselir
• Olgun larvalar daha ağır zarara yol açarlar.
Zararlı Olduğu Bitkiler
Çok sayıda kültür bitkisinde zarar yaparlar. En çok zarar yaptığı bitkiler arasında mısır, buğday, arpa yulaf, şeker pancarı, tütün, pamuk, soğan ve patates bilinmektedir.
Mücadele Yöntemleri
Kültürel Önlemler
• Larvaların dayanıklı bir görünüşü olmasına rağmen, çevre koşullarına karşı çok duyarlıdırlar.
• Tel kurdunun yüzeye yakın olduğu, yaz sonları veya sonbaharda yapılacak bir toprak işlemesi, geniş ölçüde ölümlere neden olur.
Ayrıca toprağı tam doyuran sulama tel kurtlarını öldürme bakımından çok etkilidir.
Kimyasal Mücadele
• Tel kurtlarına karşı ilaç uygulamasına geçmeden önce 1/4 m²’lik çerçeve, tarla büyüklüğü göz önünde bulundurularak en az 12 kez atılır. Çerçeve içindeki toprak 20 cm’ye kadar kazılarak buradaki larvalar sayılır; m2’de10 veya daha fazla larva saptanmışsa tohum veya toprak ilaçlaması yapılır.
• İlaçlama ekimden önce uygulanmalıdır. Toprak ilaçlaması ayrıca eylül veya ekim ayında toprak tavında iken de yapılabilir.
• Tohum ilaçlamasında; ilaçlama bidonlarında 100 kg tohuma belirtilen miktardaki ilaç ilave edilerek 2–3 dakika çalkanır ve sonra ekim yapılır.
• Toprak ilaçlamasında tavsiye edilen dozdaki ilaç tarlaya atılarak, 5–10 cm derinliğe karıştırıldıktan sonra tohum ekilir.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları
Etkili madde adı ve oranı |
Formülasyonu |
|
Doz |
Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre(Gün) |
|
|
Dekara |
100 Kg Tohuma |
|
Chlorpyrifos Ethyl 25% |
WP |
1000 g (toprak ilç.) |
|
|
Bifenthrin 200 g/l |
FS |
|
300 ml |
|
Carbofuran 350 g/ |
ST |
|
750 ml |
|
Fipronil 500 g/l |
FS |
|
250 ml |
|
Imidacloprid 70 % |
WS |
|
500 g |
|
Imidacloprid 600 g/l |
FS |
|
600 ml |
|
Thiamethoxam 350 g/l |
FS |
|
500 ml |
|
AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı